BÀI HỌC VỀ BẢO VỆ THÀNH QUẢ CÁCH MẠNG SAU THẮNG LỢI CỦA CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA

Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi, thành quả là nhà nước chuyên chính vô sản đầu tiên trên thế giới ra đời, đưa nước Nga đi theo con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội. Lần đầu tiên trong lịch sử, nhân dân lao động đã có Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, một Tổ quốc thực sự của mình. Tuy nhiên, các thế lực thù địch trong nước điên cuồng chống lại nước Nga Xô viết, tìm cách để bóp chết Chính quyền Xô viết non trẻ, xóa bỏ thành quả cách mạng và giành lại “cái thiên đường” đã mất. Cùng với đó, các nước đế quốc cũng ra sức cấu kết với nhau để tiến công xâm lược hòng tiêu diệt nước Nga Xô viết, xóa bỏ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa mà nhân dân các dân tộc ở nước Nga, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bônsêvích Nga, đứng đầu là lãnh tụ V.I.Lênin vĩ đại vừa mới đấu tranh giành được từ thắng lợi của Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga.

Với việc bảo vệ vững chắc thành quả sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, để từ đó trong một thời gian không dài, từ một nước tư bản trung bình, Liên Xô đã trở thành một quốc gia hùng mạnh, là lực lượng chủ yếu cứu nhân loại thoát khỏi thảm họa của chủ nghĩa phát xít, tạo điều kiện cho một loạt nước Ðông Âu và châu Á, sau đó là Mỹ La-tinh tiến hành thắng lợi cách mạng giải phóng dân tộc và từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Cách mạng tháng Mười đã phá vỡ một mảng lớn của thế giới tư bản, tạo điều kiện cho nhiều quốc gia vốn là thuộc địa giành độc lập dân tộc và tự quyết định vận mệnh phát triển của đất nước. Ðược cổ vũ bởi thắng lợi của Cách mạng tháng Mười và sự mở đường cho thời đại mới do chính cuộc cách mạng đó tạo ra, các dân tộc sau khi giành được độc lập đã có thể quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Thực tiễn quá trình bảo vệ thành quả cách mạng sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga đã để lại bài học quý giá trên một số lĩnh vực cơ bản sau:

Một là, bảo vệ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa là tất yếu, khách quan.

Ngay từ trước khi nổ ra cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga, V.I.Lênin đã chuẩn bị những tiền đề lý luận để giải quyết vấn đề bảo vệ thành quả của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. V.I.Lênin đã chỉ rõ: Chủ nghĩa xã hội không thể đồng thời thắng lợi trong tất cả các nước. Trước hết, giành thắng lợi trong một nước, hoặc trong một số nước, trong khi các nước khác, trong một thời gian dài nào đó, vẫn còn là những nước tư sản hay tiền tư sản. Tình trạng đó không chỉ gây ra những va chạm, mà còn làm cho giai cấp tư sản các nước khác trực tiếp muốn tiêu diệt giai cấp vô sản chiến thắng của nước xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, V.I.Lênin khẳng định: “Không cầm vũ khí bảo vệ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa, thì chúng ta không thể tồn tại được. Giai cấp thống trị không bao giờ nhường chính quyền cho giai cấp bị trị. Nhưng giai cấp bị trị phải chứng minh trên thực tế rằng họ không những có khả năng lật đổ bọn bóc lột, mà còn có khả năng tự tổ chức, huy động hết thảy để tự bảo vệ lấy mình”^[1].

Thực tiễn lịch sử đã chứng minh, Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi, chủ nghĩa xã hội hiện thực ra đời ở một nước và tồn tại bên cạnh nhiều nước tư bản mạnh, các thế lực phản động trong nước đã cấu kết với giai cấp tư sản nước ngoài hòng đập tan Nhà nước Xô viết non trẻ, phục hồi chế độ tư bản. Hành động đó đã chứng minh sự đúng đắn của luận điểm cho rằng: “một cuộc cách mạng chỉ có giá trị khi nào nó biết tự vệ”^[2]. Tuy nhiên, không phải cuộc cách mạng nào cũng đều có thể biết ngay được cách tự bảo vệ và giai cấp bị trị phải chứng minh trên thực tế rằng, không những họ có khả năng lật đổ bọn bóc lột, mà còn có khả năng tự tổ chức, huy động hết thảy lực lượng của mình để bảo vệ lấy mình.

Vì vậy, vấn đề bảo vệ thành quả cách mạng – bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là một tất yếu khách quan của cách mạng vô sản, là một trong những quy luật chung của thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Giai cấp vô sản sau khi đã nắm được chính quyền phải tổ chức quần chúng nhân dân lao động sẵn sàng tiến hành một cuộc đấu tranh gian khổ chống lại các nước đế quốc xâm lược có trình độ văn minh cao, được trang bị tột bậc về mặt kỹ thuật và được tổ chức rất chặt chẽ. Khẳng định tính tất yếu khách quan của việc bảo vệ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa, V.I.Lênin tuyên bố: “Kể từ ngày 25 tháng Mười 1917, chúng ta là những người chủ trương bảo vệ tổ quốc”^[3].

Hai là, bảo vệ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa bằng sức mạnh tổng hợp của quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

Trong điều kiện nhiệm vụ bảo vệ thành quả cách mạng –  bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, chủ yếu phải chống lại sự tấn công bằng vũ trang của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động mưu toan lật đổ Nhà nước xã hội chủ nghĩa thì lực lượng bảo vệ thành quả cách mạng phải là lực lượng của quần chúng lao động, của công – nông – binh dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, sự tổ chức, quản lý của Chính quyền Xô viết. Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa phải là sức mạnh tổng hợp, cả sức mạnh vật chất và sức mạnh tinh thần, đặc biệt, trong điều kiện còn có những khó khăn nhất định về vật chất, về vũ khí trang bị kỹ thuật, phải đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng và phát huy sức mạnh tinh thần trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; phương thức đấu tranh bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa phải đặc biệt quan tâm đến việc tiến hành một cuộc chiến tranh bằng vũ trang để bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Để bảo vệ thành quả của Cách mạng Tháng Mười Nga, bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, mỗi công dân của nước xã hội chủ nghĩa cần phải nhận thức rõ: “Nghĩa vụ tuyệt đối của toàn thể quần chúng lao động –  là đem hết sức mình ra để khôi phục và tăng cường khả năng quốc phòng của đất nước”^[4]. Bảo vệ thành quả cách mạng là sự nghiệp của toàn dân (mọi ngành, mọi cấp, mọi giới, mọi đoàn thể) đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản và sự tổ chức, quản lý của Nhà nước xã hội chủ nghĩa.

Thực tiễn sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga, V.I.Lênin và những người Bônsêvích Nga đã quan tâm đến việc phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản và vai trò tổ chức, quản lý của Nhà nước Xô viết trong công cuộc phòng thủ đất nước. V.I.Lênin khẳng định việc không ngừng nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng là nguyên tắc quan trọng nhất của việc xây dựng Hồng quân: “Ban Chấp hành Trung ương yêu cầu tất cả các tổ chức Đảng, trước hết, phải đem toàn lực ra để thực hiện những biện pháp sau đây, mà các tổ chức của đảng và nhất là các công đoàn phải thi hành, nhằm làm cho các tầng lớp đông đảo hơn nữa của giai cấp công nhân tham gia tích cực vào công cuộc phòng thủ đất nước”^[5]. Đồng thời, V.I.Lênin và những người Bônsêvích Nga đã nhận thức rõ vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử: “Nước mạnh là khi nào quần chúng biết rõ tất cả mọi cái, quần chúng có thể phán đoán được về mọi cái và đi vào hành động một cách có ý thức”^[6]. Sức mạnh bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa bắt nguồn từ chính sức mạnh của nhân dân, đặc biệt là sự giác ngộ của quần chúng nhân dân về tính tất yếu, về mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng và củng cố quốc phòng để bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ cuộc sống yên bình của chính họ.

Ba là, bảo vệ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa gắn bó chặt chẽ với xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Ngay sau khi Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi, Chính quyền Xô viết do V.I.Lênin đứng đầu đã khẩn trương bắt tay ngay vào công cuộc xây dựng đất nước, bằng việc ban hành hai sắc lệnh: Sắc lệnh về hoà bình và Sắc lệnh về ruộng đất. Đồng thời với công cuộc xây dựng đất nước, ngay sau khi cách mạng thành công, thì việc bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ Chính quyền Xô viết non trẻ, bảo vệ chủ nghĩa xã hội với tính cách là Tổ quốc cũng được đặt ra một cách trực tiếp. V.I.Lênin viết: “Một khi chúng ta đã bắt tay vào công cuộc hoà bình kiến thiết của chúng ta, thì chúng ta sẽ đem hết sức mình ra để tiến hành công cuộc đó không ngừng. Đồng thời,…hãy chăm lo đến khả năng quốc phòng của nước ta và của Hồng quân ta như chăm lo con ngươi trong mắt mình”^[7].

Như vậy, cùng với việc tổ chức xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, một nhiệm vụ tất yếu, rất quan trọng là phải bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, chống mọi âm mưu và hành động can thiệp, xâm lược, lật đổ của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động, thù địch. Đây là sự phản ánh cuộc đấu tranh dân tộc, đấu tranh giai cấp để giải quyết mâu thuẫn giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội được đặt ra sau Cách mạng Tháng Mười Nga.

Từ thực tiễn Cách mạng Tháng Mười Nga, V.I.Lênin và những người Bônsêvích Nga đã chỉ ra nguyên tắc kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược là: xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; chủ trương tập trung khôi phục và phát triển kinh tế theo hướng xã hội chủ nghĩa; xây dựng phương thức sản xuất mới, hình thái kinh tế – xã hội mới – xã hội chủ nghĩa, làm cơ sở cho việc xây dựng nền quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Phát huy cao độ tính ưu việt của phương thức sản xuất mới, con người mới trong khẩn trương xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội. Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng, giữa quốc phòng với kinh tế để chuẩn bị cho đất nước có đủ sức mạnh vật chất làm cơ sở cho toàn bộ công cuộc phòng thủ đất nước, bảo vệ chế độ mới: “Mối liên hệ giữa tổ chức quân sự của một nước với toàn bộ chế độ kinh tế và văn hóa của nước ấy chưa bao giờ lại hết sức chặt chẽ như ngày nay”^[8]. Cơ sở sâu xa, quyết định sức mạnh bảo vệ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa là việc thực hiện thắng lợi công cuộc cải tạo và xây dựng nền kinh tế, tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật mới để không ngừng hiện đại hoá nền quốc phòng của đất nước, hiện đại hoá lực lượng vũ trang, hiện đại hoá quân đội. Vì vậy: “sách lược mà nước Cộng hòa Xô viết bắt buộc phải thi hành là: một mặt, hết sức dốc toàn lực ra để làm cho nền kinh tế nước ta phát triển được nhanh chóng nhất, để tăng cường khả năng quốc phòng của đất nước, để xây dựng quân đội xã hội chủ nghĩa hùng mạnh”^[9].

Bốn là, chăm lo xây dựng quân đội kiểu mới –  lực lượng nòng cốt trong bảo vệ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa.

Nhiệm vụ bảo vệ thành quả cách mạng sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga cho thấy, một trong những nội dung hết sức quan trọng của Đảng Bônsêvích Nga và Nhà nước Xô viết là phải hết sức chăm lo xây dựng Hồng quân hùng mạnh, một quân đội kiểu mới do giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo trên cơ sở vũ trang toàn dân. Theo V.I.Lênin, muốn bảo vệ được thành quả cách mạng phải có một đội quân kiên cường, vững mạnh để đảm bảo chủ quyền toàn vẹn cho quần chúng lao động và trừ bỏ mọi khả năng phục hồi chính quyền của bọn bóc lột. Vì vậy, Hồng quân xã hội chủ nghĩa của công nhân và nông dân được thành lập. Hồng quân xã hội chủ nghĩa – quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản – có nhiệm vụ là bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ nhân dân. Điều này, được khẳng định: “đạo quân đó có nhiệm vụ bảo vệ những thành quả của cách mạng, chính quyền nhân dân của chúng ta, các Xô viết đại biểu công nông binh, toàn bộ chế độ mới thực sự dân chủ, chống tất cả mọi kẻ thù của nhân dân đang dùng đủ mọi cách để bóp chết cách mạng”^[10].

Chú trọng xây dựng Hồng quân Công nông hùng mạnh không phải chỉ trong quá trình chiến tranh, mà ngay sau khi đánh bại hoàn toàn sự can thiệp của bọn đế quốc và thanh toán xong bọn Bạch vệ, đất nước chuyển sang thời kỳ hòa bình xây dựng. Vì vậy, “phải giữ cho Hồng quân của chúng ta trong thế sẵn sàng chiến đấu và tăng cường năng lực chiến đấu của Hồng quân lên”^[11]. Xây dựng Hồng quân theo hướng một quân đội kiểu mới – cách mạng, chính quy, hiện đại. Tổ chức lại Hồng quân phù hợp với điều kiện thời bình, coi đó là “hạt nhân cơ bản” của nền quốc phòng, đi đôi với tăng cường tổ chức lực lượng hậu bị để khi cần thiết thì nhanh chóng động viên, mở rộng quân đội. Tăng cường huấn luyện quân sự phổ thông, trang bị kiến thức quân sự phổ cập cho thanh niên nam nữ và cho toàn dân. Đẩy mạnh tổng kết chiến tranh, phát triển khoa học kỹ thuật quân sự, khoa học nghệ thuật quân sự, khoa học xã hội và nhân văn quân sự.

Thực hiện chăm lo xây dựng quân đội kiểu mới – lực lượng nòng cốt trong bảo vệ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa – Đảng Bônsêvích Nga (sau này là viết Đảng Cộng sản Liên Xô) và Nhà nước Xô viết đã tập trung các biện pháp phát triển nhanh chóng lực lượng Hồng quân, từ chỗ chỉ có khoảng 30 vạn người lúc mới thành lập, đến cuối năm 1918 đã nâng lên hơn một triệu người với các binh chủng: Bộ binh, kỵ binh, pháo binh, thiết giáp, công binh, không quân. Đồng thời, hệ thống các trường quân sự cũng được phát triển mạnh mẽ; đã đào tạo, bồi dưỡng được hàng nghìn cán bộ quân đội, trong đó nhiều người trở thành cán bộ lãnh đạo, chỉ huy xuất sắc về quân sự và chính trị của các lực lượng vũ trang Xô viết, đóng góp quan trọng vào chiến thắng vĩ đại của quân đội và nhân dân Liên Xô trong chiến tranh thế giới thứ hai, góp phần to lớn cứu nhân dân nhiều nước thoát khỏi họa diệt chủng của chủ nghĩa phát xít.

Hơn một thế kỷ đã trôi qua kể từ khi cuộc Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga thắng lợi, nhân loại đã chứng kiến biết bao sự biến cố thăng trầm. Nhưng những bài học của Cách mạng Tháng Mười Nga nói chung, bài học về bảo vệ thành quả cách mạng sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga nói riêng vẫn tiếp tục toả sáng, soi rọi sự nghiệp đấu tranh giải phóng của các dân tộc bị áp bức nói chung, công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa nói riêng./.

[1] V.I.Lênin, “Báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương ngày 18 tháng 3” (1919), Toàn tập, tập 38, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr.165-166.

[2] V.I.Lênin, “Phiên họp liên tịch giữa Ban  Chấp hành trung ương các Xô viết toàn Nga…” (1918), Toàn tập, tập 37, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.145.

[3] V.I.Lênin, “Nhiệm vụ chủ yếu của thời đại chúng ta” (1918), Toàn tập, tập 36, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.102.

[4] V.I.Lênin, “Nghị quyết về việc phê chuẩn hòa ước Bret” (1918), Toàn tập, tập 36, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.153.

[5] V.I.Lênin, “Đề cương của Ban Chấp hành trung ương Đảng Cộng sản (b) Nga về tình hình mặt trận phía đông” (1919), Toàn tập, tập 38, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr. 325.

[6] V.I.Lênin, “Diễn văn kết thúc cuộc thảo luận báo cáo về hòa bình” (1917), Toàn tập, tập 35, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr. 23.

[7] V.I.Lênin, “Về chính sách đối nội và đối ngoại” (1921), Toàn tập, tập 44, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr. 368.

[8] V.I.Lênin, “Hải cảng Lữ – thuận thất thủ” (1905), Toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.192.

[9] V.I.Lênin, “Sáu luận đề về nhiệm vụ trước mắt của chính quyền Xô -viết” (1918), Toàn tập, tập 36, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.340.

[10] V.I.Lênin, “Diễn văn tiễn đưa các đoàn quân xã hội chủ nghĩa đầu tiên ra mặt trận” (1918),  Toàn tập, tập 35, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.258.

[11] V.I.Lênin, “Báo cáo của Ban chấp hành Trung ương các Xô viết toàn Nga” (1921), Toàn tập, tập 42, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.159.