Chú trọng phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ

Quan điểm của Đại hội XII của Đảng về phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ là một trong những vấn đề mới trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Thể hiện quan điểm toàn diện, đồng bộ, hài hoà giữa khoa học và công nghệ với “phát triển văn hoá, xây dựng con người Việt Nam”; “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo; phát triển nguồn nhân lực” và “quản lý, phát triển xã hội; thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội”. Đồng thời, là định hướng quan trọng để các cấp, các ngành, các địa phương và mỗi nhà khoa học quán triệt, triển khai và vận dụng có hiệu quả trong thực tiễn, góp phần thực hiện thắng lợi “sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước và bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc”.

Để thực hiện thành công mục tiêu “Phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ, làm cho khoa học và công nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại” và “Đến năm 2020, khoa học và công nghệ Việt Nam đạt trình độ phát triển của các nước dẫn đầu ASEAN; đến năm 2030, có một số lĩnh vực đạt trình độ tiên tiến thế giới”. Ngoài các cơ chế, chính sách và định hướng chung, Đại hội XII xác định phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ là nhiệm vụ trọng tâm, cơ bản và xuyên suốt, thể hiện trên các nội dung:

Thứ nhất, về chính sách đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ khoa học và công nghệ

Kế thừa, phát triển và cụ thể hoá quan điểm Đại hội XI của Đảng về đầu tư cho nhân lực khoa học và công nghệ là đầu tư cho phát triển bền vững, trực tiếp nâng tầm trí tuệ và sức mạnh dân tộc, Đại hội XII xác định: “Xây dựng và thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng,… đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ”. Đây là lần đầu tiên, vấn đề đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ khoa học và công nghệ được Đảng xác định là một trong những giải pháp quan trọng trong phát triển khoa học và công nghệ.

Việc xác định chính sách tạo nguồn, bồi dưỡng nguồn nhân lực khoa học và công nghệ trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc XII của Đảng thể hiện tầm nhìn chiến lược, toàn diện, gắn với thực tiễn của Đảng ta trong quá trình lãnh đạo toàn diện công cuộc đổi mới, khẳng định con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là chủ thể phát triển. Để khoa học và công nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, yêu cầu căn bản và quan trọng nhất là phải có nguồn nhân lực khoa học và có chính sách bồi dưỡng, đào tạo, tạo nguồn nhân lực khoa học và công nghệ. Đồng thời, đây cũng quan điểm chỉ đạo về phát triển giáo dục đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.

Thứ hai, về chính sách trọng dụng và tôn vinh đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ

Cùng với chính sách phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài khoa học và công nghệ, Đảng có quan điểm nhất quán về việc đãi ngộ, sử dụng, tôn vinh cán bộ khoa học và công nghệ. Đại hội XII khẳng định: “trọng dụng, đãi ngộ, tôn vinh đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ, nhất là các chuyên gia giỏi, có nhiều đóng góp”. Đây là quá trình vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và truyền thống dân tộc về sử dụng và trọng dụng nhân tài của Đảng ta trong thực tiễn lãnh đạo đất nước. Xác định phương hướng, quan điểm chỉ đạo về trọng dụng, tôn vinh, đãi ngộ cán bộ khoa học và công nghệ, đặc biệt là những chuyên gia giỏi, những người có nhiều đóng góp không những thể hiện quyết tâm của Đảng trong phát triển khoa học và công nghệ mà còn xác định vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ khoa học trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc và nhân dân ta.

Thứ ba, bảo đảm cơ sở vật chất và môi trường thuận lợi để cán bộ khoa học tiếp tục phát huy và phát triển hết khả năng của mình

Tạo môi trường và điều kiện làm việc thuận lợi để nhà khoa học phát huy cao độ tiềm năng của mình, đồng thời cũng có sự đánh giá, đãi ngộ công bằng trên cơ sở bảo đảm các lợi ích xứng đáng với sự đóng góp của mỗi cá nhân trên cơ sở “Ưu tiên mọi nguồn lực quốc gia cho phát triển khoa học và công nghệ”, Đại hội XII khẳng định: “Tạo môi trường thuận lợi, điều kiện vật chất để cán bộ khoa học và công nghệ phát triển bằng khả năng và hưởng lợi ích xứng đáng với giá trị lao động sáng tạo của mình”. Đây là một trong những nội dung quan trọng, là động lực để mỗi cán bộ khoa học phát huy hết khả năng của mình vì lợi ích chung của khoa học và công nghệ và lợi ích của đất nước và của từng cá nhân.

Thứ tư, thực hành và phát huy dân chủ trong khoa học, đề cao tự do cá nhân trong nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học công nghệ

Đại hội XII xác định: “Thực hành dân chủ, tôn trọng là phát huy quyền tự do tư tưởng trong hoạt động nghiên cứu, sáng tạo, tư vấn, phản biện của các nhà khoa học”. Dân chủ là bản chất tốt đẹp của chế độ ta, là động lực quan trọng để phát triển kinh tế xã hội, vì mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đặc biệt, đối với phát triển khoa học và công nghệ, thực hành và phát huy dân chủ là một yêu cầu rất quan trọng, nó vừa khẳng định năng lực của các nhà khoa học trong hoạt động chuyên môn, vừa thể hiện được vai trò của các nhà khoa học trong phản biện xã hội nói chung, phản biện trong khoa học nói riêng, góp phần tích cực vào sự nghiệp đổi mới và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Quan điểm Đại hội XII về phát triển khoa học và công nghệ nói chung, quan điểm, phương hướng phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ nói riêng đã thể hiện tầm nhìn chiến lược, đồng bộ của Đảng trong phát triển khoa học và công nghệ. Đây thực sự là hệ thống các động lực để mỗi nhà khoa học tiếp tục cống hiến vì sự phát triển của khoa học và công nghệ nước nhà, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới./.