Donald Trump đảo lộn thế giới

Như bài viết trước đã đề cập (Vì sao Donald Trump trúng cử), chiến thắng của Donald Trump chưa hẳn bởi người dân Mỹ yêu quý ông ấy, mà họ hy vọng ông ấy có thể thay đổi nước Mỹ. Sự kiện này phản ánh mức độ thoái trào của toàn cầu hóa và cao trào của chủ nghĩa dân tộc. Lần đầu tiên kể từ trước chiến tranh thế giới thứ 2, người Mỹ chọn ra 1 vị tổng thống hứa hẹn đảo lộn chủ nghĩa quốc tế đã được những người tiền nhiệm trước đây áp dụng. Khi Donald Trump nắm quyền sẽ báo hiệu một nước Mỹ trong tương lai chỉ lo tập trung vào các vấn đề nội địa nước Mỹ nhiều hơn so với các vấn đề chung của quốc tế. Dưới đây là một vài góc nhìn về những vấn đề đó.

Trước hết, theo dự báo, dưới thời Donald Trump, các nước đồng minh như Liên minh châu Âu (EU) hay Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) từng đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố vị thế lãnh đạo toàn cầu của Mỹ sẽ không còn nhận được sự hậu thuẫn và chi viện tài chính như trước đây. Tổng thống Donald Trump cam kết sẽ triển khai một chính sách chặt chẽ cả về kinh tế và quân sự; điều này đã khiến chính quyền nhiều nước đồng minh phải nghĩ đến một tương lai không có sự hỗ trợ từ Washington. Vấn đề đặt ra là, trong thời gian tới, liệu Mỹ có tiếp tục can dự vào các vấn đề quốc tế với vai trò như một đối tác tin cậy với bạn bè và đồng minh nữa hay không. Nếu chính sách này chấm dứt, thì tất cả các đồng minh của Mỹ tại châu Âu, Trung Đông và châu Á buộc phải xem xét lại cách thức tự phòng vệ của mình.

Theo đó, các nước này phải tìm cách tự ổn định cũng như xác định lại phương hướng nhằm đối phó với những tình huống xấu nhất có thể xảy ra trong tương lai là trật tự toàn cầu bị đảo lộn. Tất cả điều đó cho thấy, từ đồng minh đến đối thủ hiện tại đều cảm thấy bối rối xen lẫn cảm giác thất vọng về Mỹ. Tính chắc chắn tạo nên giá trị của chính sách ngoại giao Mỹ bấy lâu nay dường như không còn được áp dụng và đã bị đảo lộn. Những dự báo về viễn cảnh rút quân khỏi Đức, nơi quân đội Mỹ hiện diện trong hơn 7 thập kỷ qua đang gây ra tâm trạng bối rối cho giới chức nước này. Theo dự báo của các nhà nghiên cứu quân sự, kỷ nguyên của vũ khí nguyên tử và sự hiện diện quân sự của Mỹ tại châu lục có tác dụng bảo vệ cho toàn bộ các nước Tây và trung Âu sẽ chấm dứt. Châu Âu sẽ phải tự đảm bảo an ninh của mình, các giới truyền thông nhận định, mối quan hệ giữa Mỹ và châu Âu sẽ rơi vào giai đoạn lạnh nhạt và tồi tệ nhất trong nhiều năm qua.

Bên cạnh đó, cũng theo dự báo, chính sách ngoại giao của Mỹ với Nga và Trung Quốc cũng sẽ có sự điều chỉnh. Trước đây, chính quyền Obama và điện Kremlin đã trở nên xa cách và căng thẳng sau khi Nga tấn công vào Ukraine và hoạt động tin tặc của Nga được cho là đã giúp ông Trump thắng cử. Giờ đây, ông Putin hy vọng chính quyền mới của Donald Trump sẽ cải thiện quan hệ với Nga thông qua các ưu tiên trong chính sách đối ngoại đối với Moscow. Tổng thống Nga Putin cũng được coi như người ủng hộ nồng nhiệt của Donald Trump. Với Trung Quốc, trước đây các Tổng thống Mỹ luôn theo đuổi chính sách tránh đụng độ với Trung Quốc, nhưng nay ông Donald Trump dường như đang làm ngược lại. Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần cảnh báo những tham vọng lãnh thổ của Bắc Kinh ở Biển Đông và tiên đoán sẽ rất khó khăn để đi đến một thỏa thuận tốt hơn về các vấn đề thương mại với người khổng lồ châu Á này. Ông cũng cảnh báo sẽ áp dụng những biện pháp cứng rắn để đạt được các thỏa thuận thương mại có lợi hơn trước Trung Quốc.

Mặt khác, dưới chính quyền mới của Donald Trump, nhiều nước khác trên thế giới cũng đang tính cách để thay đổi mối quan hệ với Mỹ. Đặc biệt, với Mexico, dường như đó là sự báo trước một kỷ nguyên đối đầu mới với người láng giềng phương Bắc. Mexico khẳng định họ sẽ không trả tiền cho bức tường Donald Trump cam kết sẽ xây dựng trên biên giới phía Nam nước Mỹ. Trong thế giới Ả Rập, các đồng minh của Mỹ cũng đang sẵn sàng đối phó với lời hăm dọa của Donald Trump khi tuyên bố sẽ chuyển Đại sứ quán Mỹ ở Israel từ TelAviv đến Jerusalem.

Như vậy, dưới chính quyền mới của tổng thống Mỹ Donald Trump, với những tuyên bố về chiến lược và sách lược của ông có thể làm đảo lộn trật tự quốc tế tồn tại trong nhiều năm qua, đồng thời khiến dư luận không khỏi nghi ngờ về vị thế tương lai của Mỹ trên trường quốc tế./.