Vì sao Donald Trump thắng cử?

Ông Donald Trump đã trở thành Tổng thống thứ 45 của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ với 306 phiếu đại cử tri, thắng áp đảo bà Hillary Clinton, mặc dù số phiếu phổ thông của ông thấp hơn. Donald Trump là vị tổng thống đầu tiên của nước Mỹ chưa từng có kinh nghiệm chính trường hay quân sự. Chiến thắng của Donald Trump đi ngược lại dự đoán trước đó của các nhà thăm dò cũng như giới phân tích. Vì sao Donald Trump thắng cử Tổng thống Mỹ? Đây là câu hỏi đã được nhiều hãng truyền thống và các nhà bình luận lý giải ở nhiều khía cạnh và các góc độ khác nhau? Dưới đây là một cách nhìn về vấn đề đó.

1. Donald Trump biết cách khoét sâu mâu thuẫn của nước Mỹ, của Đảng Dân chủ, gây mất niềm tin của cử tri đối với hệ thống chính trị hiện tại. Trong suốt chiến dịch tranh cử, Ông Donald Trump đã biết xoáy sâu vào những yếu kém và sự suy thoái của hệ thống chính trị Mỹ đối với đa số người dân để tìm kiếm sự ủng hộ của đông đảo cử tri Mỹ, những người đang bất mãn và nản lòng với hệ thống chính trị hiện tại. Donald Trump đã khôn khéo chỉ ra được những tồn tại chính trong đường lối kinh tế và đối ngoại của Đảng Dân chủ và sự đồng nhất điều này của Chính quyền Obama với sự tiếp nối của bà Hillary Clinton.

2. Donald Trump đã đánh trúng tâm lý tự tôn dân tộc của đại cử tri, khi cam kết khôi phục vị thế số 1 của Mỹ, dân tộc Mỹ là trên hết. Donald Trump cam kết sẽ nỗ lực hết sức vì một nước Mỹ hùng mạnh, lợi ích của nước Mỹ và dân tộc Mỹ là trên hết. Ông cũng cam kết sẽ là tổng thống của mọi người dân Mỹ và thông báo một kế hoạch to lớn nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hướng tới mục tiêu tăng gấp đôi mức tăng tổng sản phẩm quốc nội. Donald Trump hứa sẽ khôi phục một nước Mỹ đầy ánh hào quang trong quá khứ, nơi không có nhiều người nhập cư như ngày nay, nơi những người da trắng nắm quyền điều hành mọi thứ và quyền lực của Mỹ trên thế giới hoàn toàn không thể bị thách thức.

3. Donald Trump tuyên bố sẽ xóa bỏ Obamacare vì hủy hoại kinh tế Mỹ, không tham gia TPP để lo việc làm, thu nhập cho hàng triệu dân Mỹ. Donald Trump cho rằng trong nhiều năm, chính sách về bảo hiểm y tế toàn dân Obamacare đã đánh mạnh vào tầng lớp trung lưu khi nó khiến những người có thu nhập cao và những người có lý lịch sức khỏe tốt vẫn phải mua bảo hiểm để có ngân sách cho việc cung cấp bảo hiểm y tế tới những người có thu nhập thấp. Và để giữ lại công việc cho người Mỹ, quan điểm của ông Trump là phản đối tự do thương mại. Ông muốn áp các chính sách bảo hộ đối với nền kinh tế Mỹ. Ông Trump tuyên bố sẽ thương lượng lại Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ với Canada và Mexico (NAFTA), hủy việc tham gia Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

4. Donald Trump cam kết không cho dân đạo Hồi vào Mỹ để ngăn khủng bố, xây bức tường chặn dân Mexicô nhập cư vào Mỹ chiếm đất, hưởng chế độ làm Mỹ nghèo. Ông Donald Trump tuyên bố, để bảo vệ đất nước và người dân Mỹ trước sự xâm nhập của khủng bố nước ngoài, Ông sẽ không cho vào Mỹ công dân từ bảy quốc gia, đa số theo đạo Hồi, kể cả những người đã được cấp visa của Hoa Kỳ. Trong suốt thời gian vận động tranh cử, ông Trump cam kết sẽ xây dựng một bức tường ở biên giới để ngăn người nhập cư lậu vào Mỹ và trục xuất hàng triệu người cư trú bất hợp pháp.Chủ trương giải quyết vấn nạn người nhập cư của Ông đã hóa giải được mối lo ngại ngày càng gia tăng của người dân Mỹ trước nguy cơ khủng bố trà trộn vào dòng người này để xâm nhập vào Mỹ. Mối lo ngại này là hoàn toàn có cơ sở khi người dân Mỹ chứng kiến làn sóng nhập cư kèm theo các vụ khủng bố đẫm máu ở châu Âu.

5. Donald Trump cam kết sẽ yêu cầu NATO phải trả tiền bảo vệ, không đưa tiền đi gây chiến ở Siria; không đi lại vết xe đổ của Đảng Dân chủ, sẽ làm mới môi trường kinh doanh.
 Donald Trump cho rằng, Mỹ đã bao cấp quá lâu cho Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương, hiện đang không còn lý do để tồn tại sau chiến tranh lạnh, Mỹ đã chi tiền vào liên minh này quá nhiều, nên cần thiết phải thu tiền để được bảo vệ. Donald Trump cũng tuyên bố sẽ không bỏ tiền để đi gây chiến ở Siria; theo Ông, Mỹ vẫn là cường quốc vĩ đại nhưng phải hợp tác với các nước khác trên cơ sở các bên cùng có lợi. Donald Trump còn cam kết sẽ làm mới môi trường kinh doanh của Mỹ, ưu tiên số 1 cho các doanh nghiệp Mỹ. Sự lựa chọn của Donald Trump phù hợp với vị thế của nước Mỹ trong cục diện chính trị, quân sự và kinh tế hiện nay và vì thế sẽ đem lại nhiều lợi ích cho nhà nước cũng như người dân Mỹ.

6. Donald Trump biết cách chọn nơi tranh cử ở các bang có nhiều dân nghèo khổ để gây ảnh hưởng. Ông đã thu hút một lượng lớn cử tri da trắng thuộc tầng lớp lao động, những người trước đây từng bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ. Họ cảm thấy bị đe dọa bởi những thay đổi đang diễn ra trong nước, từ toàn cầu hóa, mất việc làm, dòng người nhập cư và những khuôn mẫu chính trị. Những người ủng hộ ông Trump được khích lệ bởi thái độ cứng rắn và thách thức mà ông nhằm vào chính quyền Washington, nhằm vào truyền thông và thậm chí là cả những giá trị đạo đức cố hữu. Nói chung dân theo đảng nào thì họ bỏ phiếu cho đảng đó nên dù không ưa ông Trump họ vẫn bỏ phiếu theo đảng. Cuộc bầu cử vừa qua cho thấy, ông Trump thắng vì chính những người trước đây (giới lao động) bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ, nay xoay chiều bỏ cho Đảng Cộng hòa.

7. Donald Trump đã khéo tận dụng Truyền thông xã hội. Truyền thông xã hội đã trợ giúp Trump đắc lực. Donald Trump có hơn 13,5 triệu người theo dõi trên Facebook, so với Hillary Clinton chỉ có hơn 9 triệu người. Twitter của DonaldTrump có hơn 14 triệu follower, còn Hillary Clinton chỉ có gần 11 triệu.

Ngoài ra, Donald Trump thắng cuộc, bởi Donald Trump cam kết sẽ xóa bỏ chiêu bài dân chủ, nhân quyền của Obama vì ôm rơm nặng bụng, tiêu tốn tiền của nước Mỹ và sẽ khôi phục chủ nghĩa dân tộc, đề cao dân túy dân sinh.

Tóm lại, Donald Trump thắng cuộc, chưa hẳn bởi người dân Mỹ yêu quý ông ấy, mà họ hy vọng ông ấy có thể thay đổi nước Mỹ. Nói cách khác, đó là cuộc nổi dậy của cử tri Mỹ và Ông Trump là một hiện tượng. Donald Trump đã chọn đúng khâu đột phá, đánh trúng tâm lý dân tộc và chộp lấy cơ hội đó bằng “chủ nghĩa dân túy”. Sự kiện này phản ánh mức độ thoái trào của toàn cầu hóa và cao trào của chủ nghĩa dân tộc. Sự chia rẽ chính trị đó được thể hiện qua câu nói cửa miệng của Donald Trump “Chủ nghĩa vị nước Mỹ, chứ không phải chủ nghĩa toàn cầu. Bài diễn thuyết nhậm chức của Donald Trump cũng đã nói lên điều đó./.

(tiếp theo: II. D.Trump đảo lộn thế giới.)